De Flex BV

De Flex-BV komt er aan. Het heeft even geduurd, maar de hervorming van ons BV-recht is nu bijna afgerond. Invoering van de Flex-BV wordt verwacht per 1 juli 2012. De nieuwe BV-wetgeving biedt volop voordelen voor ondernemers. Zo wordt het veel eenvoudiger en goedkoper om een BV op te richten. De aandeelhouders krijgen meer vrijheid en er komt een evenwichtig systeem van crediteurenbescherming.

Het minimumkapitaal van € 18.000 wordt afgeschaft, net als de verplichte blokkering van de overdraagbaarheid van aandelen. Het wordt makkelijker om beslissingen buiten de algemene vergadering van aandeelhouders om te nemen en de verplichte bank- en accountantsverklaring bij inbreng in natura verdwijnen. Ook wordt het mogelijk om met stemrechtloze of winstrechtloze aandelen te werken of met een flexibele verdeling van het stemrecht. Meer vrijheid voor de ondernemer, dat is het streven.

Vereenvoudiging en flexibilisering
De BV (besloten vennootschap) is een populaire rechtsvorm. Aandeelhouders zijn in principe niet in privé aansprakelijk voor schulden die door de BV worden gemaakt. Hun risico is beperkt tot het bedrag waarvoor zij deelnemen in de vennootschap. Bestuurders van de BV moeten de vennootschap wel behoorlijk besturen om aansprakelijkheid in privé te voorkomen. Ook maakt de BV het eenvoudig om verschillende zakelijke activiteiten juridisch van elkaar te scheiden. Ten slotte is de BV een rechtspersoon, dat wil zeggen een zelfstandige drager van rechten en plichten in ons rechtsverkeer.

De wetgeving voor BV’s stamt echter uit de jaren ’70 en die sluit niet meer aan op de huidige praktijk. Het BV-recht kent aandeelhouders, een bestuur en een directie en die moeten regelmatig overleggen om besluiten te nemen. Dat werkt goed bij een groot bedrijf, maar voor de vele éénpersoons-BV’s in het MKB (waarbij de directeur, de aandeelhouder en het bestuur één en dezelfde persoon zijn), pakt die opzet onrealistisch uit. Onder de nieuwe wettelijke regeling vervallen veel dwingende regels en kan een ondernemer de statuten van zijn bedrijf vergaand aanpassen naar zijn eigen wensen. De belangrijkste wijzigingen in de zogenaamde Flex-BV betreffen het vennootschapsrecht.

Het gaat om de volgende aanpassingen:

• Oprichting eenvoudiger
  Er worden minder eisen gesteld aan de oprichting van een BV. Het verplichte aandelenkapitaal van minimaal € 18.000 vervalt, en de bankverklaring en accountantscontrole bij inbreng in natura worden afgeschaft. Dat is ook het geval bij de overdracht van goederen door een oprichter/aandeelhouder binnen twee jaar na oprichting van de BV (de zogenaamde ‘Nachgründung’). Deze regeling vervalt geheel. Zo wordt het voor startende ondernemers gemakkelijker om te kiezen voor een BV.

• Betere crediteurenbescherming
  Het startkapitaal van een BV (het minimaal te storten aandelenkapitaal van € 18.000) was bedoeld als zekerheid voor schuldeisers. Deze "crediteurenbescherming" bleek in de praktijk niet effectief te zijn. Daarom wordt de aansprakelijkheid van het bestuur en de aandeelhouders in de nieuwe Flex-BV vergroot. Op dit punt is voor een radicale ommekeer gekozen: van input naar output. Het gaat er niet langer om wat er in de vennootschap wordt gestopt, maar om wat er wordt uitgehaald. Het leeghalen van een BV door aandeelhouders (ten koste van schuldeisers) wordt gevaarlijker. De algemene vergadering blijft bevoegd om dividend uit te keren, maar alleen als het eigen vermogen groter is dan de reserves die er volgens de wet of statuten moeten zijn. Het bestuur moet goedkeuring verlenen voor zo’n dividenduitkering en mag die weigeren als het weet — of kan voorzien — dat de BV na uitkering haar schulden niet meer kan betalen. Als de BV daadwerkelijk na een dividenduitkering haar schulden niet meer kan betalen, zijn de bestuurders die dat wisten — of hadden moeten weten — hoofdelijk aansprakelijk voor die schulden. De aandeelhouder die de dividenduitkering heeft ontvangen, en wist - of had moeten weten - dat de BV na de uitkering haar schulden niet meer kon betalen, moet het tekort vergoeden.

• Meer inrichtingsvrijheid
  Ondernemers krijgen meer vrijheid bij de inrichting van kleinere ondernemingen, joint ventures en concerns. Hierdoor kunnen zij beter en sneller inspelen op veranderingen in de markt en hun concurrentiepositie versterken. Bedrijven met meerdere aandeelhouders kunnen de zeggenschap van de aandeelhouders aanpassen door verschillende soorten aandelen uit te geven. Sommige aandeelhouders (zoals bijvoorbeeld banken) zijn uit te sluiten van stemrecht met een stemrechtloos aandeel. Daarnaast kan in de statuten worden bepaald dat aandelen van een bepaalde soort geen of beperkt recht geven op winstdeling van de BV. Deze aandelen mogen dan weer niet stemrechtloos zijn. Aandeelhouders met een minderheidsbelang worden beschermd, zo moeten alle aandeelhouders het eens zijn over een statutaire wijziging van de medezeggenschap van aandeelhouders.

• Verruiming mogelijkheden besluitvorming
  Voor aandeelhouders wordt het eenvoudiger om besluiten buiten de vergadering om te nemen. Ook mogen aandeelhoudersvergaderingen in het buitenland worden gehouden en wordt de regeling voor deelname van certificaathouders aan de vergaderingen verduidelijkt. Minderheidsaandeelhouders kunnen eerder een verzoek aan het bestuur richten om een vergadering bijeen te roepen dan voorheen.

• Afschaffing blokkeringsregeling
  De verplichte blokkeringregeling wordt afgeschaft. Onder de huidige wetgeving is het zo dat als een aandeelhouder zijn aandelen wil verkopen, hij daar goedkeuring voor nodig heeft van zijn mede-aandeelhouders of de aandelen eerst moet aanbieden aan zijn mede-aandeelhouders. De nieuwe regeling laat ruimte om de overdracht van aandelen wel of niet te beperken. Ook kan de overdracht voor een bepaalde periode geheel worden uitgesloten.

• Verbetering geschillenregeling
  De wettelijke regeling voor geschillen tussen aandeelhouders wordt verbeterd. Onder de huidige wetgeving kunnen procedures erg lang duren; de arbitrage kan veel geld kosten. Het nieuwe wetsvoorstel zorgt voor een betere stroomlijning van geschillen, bijvoorbeeld door de mogelijkheid van tussentijds hoger beroep terug te dringen.

Fiscale aspecten Flex-BV
Bij de wijzigingen van het BV-recht ligt de nadruk op de civielrechtelijke aanpassingen. De fiscale aspecten van de Flex-BV zijn daar een afgeleide van en moeten dus ook aangepast worden. Door het vervallen van het minimum aandelenkapitaal van € 18.000 moet bijvoorbeeld opnieuw vastgesteld worden wat (fiscaal) onder kapitaal wordt verstaan. Het aandelenkapitaal van een BV is nu nog in veel gevallen de grondslag voor de berekening van een belang in de BV. Dat moet aangepast worden. Bij de Flex-BV kunnen we te maken krijgen met aandelen zonder stemrecht en aandelen zonder winstrecht. Ook daar moeten de fiscale bepalingen op aangepast worden. Wat zijn de fiscale gevolgen bij omzetting van gewone aandelen naar aandelen zonder stemrecht en/of winstrecht? En de nieuwe aansprakelijkheidsregels voor de DGA kunnen tot een aanpassing leiden van de regels voor het bijbehorende resultaat uit overige werkzaamheden.

Notaris exit bij ‘kleine BV’s ’
Minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie wil in aanvulling op de nieuwe regels voor de Flex-BV de verplichting afschaffen om een BV bij notariële akte op te richten. Dat bespaart een ondernemer ‘al snel meer dan duizend euro’, volgens de minister. Hij wil dat ondernemers een kleine BV met behulp van standaardstatuten kunnen oprichten. Een notaris is dan enkel nog wenselijk als de aandeelhouder niet kiest voor de standaardstatuten, maar een afwijkende regeling wil treffen. Een notariële akte voor oprichting blijft ook verplicht als de BV meerdere aandeelhouders krijgt. De machtsverhoudingen binnen de vennootschap moeten dan goed worden vastgelegd, in het belang van de aandeelhouders zelf en derden. De plannen van de minister zijn nog niet compleet uitgewerkt, maar het ziet er wel naar uit dat de notaris exit is voor de grote groep van eenpersoons-BV’s. Onduidelijk is nog of dat ook het geval zal zijn voor de overdracht van aandelen in een eenpersoons-BV.

Nieuwe statuten?
De statuten van de BV kunnen straks voor elke situatie ‘op maat’ worden gemaakt. Een bestaande BV is niet verplicht om de statuten aan te passen, maar als de BV wil profiteren van de flexibiliteit en vrijheid van de Flex-BV is een statutenwijziging wel een must. Vaak moeten dan ook andere samenhangende zaken worden aangepast, zoals aandeelhoudersovereenkomsten en de kapitaalstructuur. Het nieuwe BV-recht heeft geen invloed op de NV, de wettelijke regelingen voor de NV worden niet aangepast. Dat betekent dat de verschillen tussen de BV en de NV weer groter worden. Een ondernemer die de nieuwe opzet van de BV niet ziet zitten (bijvoorbeeld vanwege de grotere persoonlijke aansprakelijkheid) kan zijn BV zonder al te veel problemen omzetten in een NV. Omzetting van een BV naar een NV moet wel bij notariële akte; maar fiscaal kan die omzetting geruisloos verlopen. Voor een NV geldt wel een hoger minimumkapitaal (van €45.000), maar als er in de BV een agio-, winst- of herwaarderingsreserve zit, kan die worden omgezet in aandelenkapitaal om te voldoen aan de hogere kapitaalseis.

Zijn er naar aanleiding van deze (voorgenomen) nieuwe regels nog vragen over jouw persoonlijke situatie? Bijvoorbeeld of het zinvol is om de statuten van een bestaande BV om te zetten naar de nieuwe Flex-BV? Dan beantwoorden wij die graag!
Neem contact op met één van onze medewerkers voor een persoonlijk advies.